Demantoïd granaat is een zeldzame, groene variëteit van de andradietgroep binnen de granaatfamilie. De naam "demantoïd" komt van het Duitse Demant, wat "diamant" betekent – een verwijzing naar zijn uitzonderlijke dispersie (vuur), die zelfs die van diamant kan overtreffen.Met een hardheid van 6,5 tot 7 op de schaal van Mohs is demantoïd redelijk duurzaam, al is voorzichtig gebruik in ringen aan te raden. De steen wordt vooral gewaardeerd vanwege zijn levendige groene kleur, schittering en zeldzaamheid.Demantoïd granaat is een van de meest prestigieuze leden van de granaatfamilie. Zijn zeldzame groene kleur, hoge briliantie en natuurlijke oorsprong zonder standaardbehandelingen maken hem uiterst gewild. Vooral Russische demantoïden met karakteristieke insluitsels zijn iconisch, terwijl heldere, grote stenen uit Namibië steeds populairder worden. Een waardevolle keuze voor zowel juwelenliefhebbers als edelsteenverzamelaars.

Demantoïd granaten variëren op basis van kleur, helderheid, herkomst en aanwezigheid van specifieke insluitsels:

1. Groen tot smaragdgroen demantoïd: de meest gewilde kleur, vaak veroorzaakt door sporen van chroom.
2. Geelgroene tot olijfgroene demantoïd: wordt veroorzaakt door ijzer. Minder levendig van kleur, maar vaak met goede helderheid en schittering.
3. Russische demantoïd met ‘paardenstaart’ insluitsels: zeer geliefd onder verzamelaars. De karakteristieke vezelstructuren van chrysotiel worden als herkomstkenmerk beschouwd.
4. Afghaanse en Iraanse demantoïd: meestal lichtgeelgroen, vaak goed geslepen, met minder inclusies.

Paardenstaart-inclusies zijn typisch voor Russische demantoïd, maar niet strikt exclusief. In de handel worden ze vaak gebruikt als indicatie van Russische herkomst, al kan alleen spectroscopisch en edelsteenkundig onderzoek dit met zekerheid bevestigen.

Demantoïd is uiterst zeldzaam en wordt slechts in een beperkt aantal landen gevonden:

• Rusland (Oeralgebergte) – de klassieke bron sinds de 19e eeuw. Russische stenen zijn beroemd om hun rijke smaragdgroene kleur en paardenstaart-insluitsels.
• Namibië – modernere vindplaats. Stenen uit Namibië zijn vaak groter, zeer helder en hebben een geelgroenere tint dan hun Russische tegenhangers.
• Madagaskar – levert kleinere hoeveelheden heldergroene demantoïden van goede kwaliteit.
• Italië, Iran, Afghanistan, Pakistan – secundaire bronnen, soms met specifieke regionale kenmerken, maar doorgaans in kleinere hoeveelheden.

Demantoïd wordt meestal niet behandeld, wat hem extra aantrekkelijk maakt voor liefhebbers van natuurlijke edelstenen. Toch komen enkele methoden sporadisch voor:

• Warmtebehandeling: wordt soms toegepast om de kleur te verbeteren, meestal bij lichtere of bruinig getinte exemplaren. Deze behandeling is zeldzaam en doorgaans stabiel.
• Vulling met olie of hars: in zeldzame gevallen toegepast om barstjes te maskeren. Deze methode is niet algemeen gebruikelijk en verlaagt doorgaans de waarde.
• Synthetische demantoïd: bestaat, maar is niet wijdverspreid in de markt. Wordt vooral gebruikt voor educatieve doeleinden of imitatie.