Alexandriet is een uiterst zeldzame en waardevolle edelsteen die behoort tot de chrysoberyl-familie. Wat alexandriet uniek maakt, is het fenomeen van kleurverandering: de steen lijkt groen tot blauwgroen onder daglicht, maar verandert naar rood tot paarsrood onder kunstlicht. Deze optische eigenschap is het gevolg van sporen van chroom in het kristalrooster. Alexandriet heeft een hardheid van 8,5 op de schaal van Mohs en is daarmee uitstekend geschikt voor gebruik in sieraden.Kortom, alexandriet is een exclusieve edelsteen die geliefd is om zijn unieke kleurverandering en hoge duurzaamheid. Door zijn zeldzaamheid, natuurlijke schoonheid en beperkte beschikbaarheid wordt alexandriet vaak beschouwd als een verzamelobject en luxe investering.

Hoewel alexandriet een specifieke variant van chrysoberyl is, bestaan er gradaties in kwaliteit op basis van:

• Kleurverandering: de mate en helderheid van de kleurverandering is doorslaggevend. Hoogwaardige stenen tonen een duidelijk contrast tussen groen (daglicht) en rood (kunstlicht).
• Herkomst: alexandriet wordt vaak geclassificeerd op basis van herkomst, omdat dat invloed heeft op kleur en waarde.
• Transparantie en insluitsels: topkwaliteit alexandriet is helder met minimale insluitsels, maar veel stenen bevatten natuurlijke interne kenmerken.
• Synthetische alexandriet: er bestaan laboratorium-gefabriceerde varianten die bedoeld zijn als alternatief voor natuurlijke alexandriet. Deze zijn veel minder waardevol.

De originele alexandriet werd in de 19e eeuw ontdekt in de Oeral regio van Rusland, en deze Russische stenen worden nog steeds beschouwd als de meest begeerlijke. Tegenwoordig zijn er ook vindplaatsen in:

• Brazilië – produceert veel alexandriet met sterke kleurverandering.
• Sri Lanka – levert lichtere tinten met vaak minder contrast.
• Madagaskar, India, Tanzania, Myanmar – leveren commerciële hoeveelheden in wisselende kwaliteit.

Natuurlijke alexandriet is over het algemeen onbehandeld, wat de waarde versterkt. Mogelijke behandelmethoden:

• Verhitting – zelden toegepast, maar soms om de kleur iets te verbeteren.
• Synthetische productie – synthetisch alexandriet wordt geproduceerd via Czochralski- of flux-methodes, vaak gebruikt in sieraden zonder dat dit expliciet vermeld wordt.

Let op: synthetische stenen kunnen met gespecialiseerde apparatuur van natuurlijke exemplaren worden onderscheiden.

De meest waardevolle alexandriet heeft de volgende kenmerken:

• Sterke kleurverandering van intens groen/blauwgroen naar robijnrood of purperrood.
• Russische alexandriet uit de Oeral wordt als historisch en kwalitatief topsegment gezien.
• Helderheid – stenen met weinig of geen zichtbare insluitsels zijn zeldzaam en zeer gewild.
• Grote karaatgewichten – natuurlijke alexandriet boven 1 karaat in hoge kwaliteit zijn bijzonder zeldzaam en kostbaar.